“Ik heb mijn eettafel verkocht om eten te kopen.”
“Ik werk bij een manege terwijl ik allergisch voor paarden ben”
“Ik heb mijn teamleider om meer uren gevraagd terwijl ik tegen een burnout aan zit”
“Ik werk alleen in een zwembad terwijl ik regelmatig een epileptische aanval krijg”
Dit soort tegenstrijdigheden kom ik regelmatig tegen als vroegsignaleerder. Van een afstandje zien we duidelijk dat dit onverstandige keuzes zijn, dus waarom doet iemand met schulden dit dan toch?
Het antwoord is rauwe wanhoop. Wanhoop die van je maag een koude knoop maakt als je vreest dat je manager erachter komt dat er loonbeslag dreigt. Wanhoop die je misselijk maakt als je eraan denkt je ouders te vertellen dat je wéér schulden hebt. Wanhoop die je hoofd om drie uur ’s nachts vertwijfeld laat malen en draaien totdat je geen tijd meer hebt voor slaap. In deze wanhoop neem je beslissingen niet meer met je verstand maar op de automatische piloot, niet omdat je het wilt maar omdat je opgejaagd wordt door een perverse mix van angst en hopeloosheid, terreur en trots, paniek en schaamte.
Ik denk dat ik rustig mag stellen dat het moedig is om zulke onverstandige keuzes tegen je eigen belang in te maken om op de korte termijn brandjes te blussen. Juist in die situaties zijn de grootste cadeaus die je iemand kunt geven — naast geld — hoop en een perspectiefwisseling. Ogenschijnlijk zou een semantische wisseltruc geen groot verschil moeten maken in zulke uitzichtloze situaties, maar de realiteit is anders. Als je geen geld, geen overzicht én geen mogelijkheden meer hebt zijn die laatste scherven eigenwaarde het laatste dat je nog rest. Dan hebben woorden kracht.
Die eettafel heb ik trouwens zelf verkocht om eten van te kopen. De stoelen waren niet deel van de set en hield ik zelf, dus ik ontbeet een half jaar in een zielloze kringverjaardag.
